Gedragsverandering in Organisaties

Inhoudsopgave

1 Inleiding

Deel I Theorie en resultaten van gedragsmanagement

2 Gedragsmanagement
2.1 Klassiek conditioneren
2.2 Operant conditioneren
2.3 ABC-model van operant conditioneren
2.4 Consequenties
2.4.1 Vier soorten consequenties
2.4.2 Soorten beloningen
2.4.3 Subtiele beloningsvormen
2.4.4 Locus of control
2.5 ABC-analyse
2.5.1 Drie dimensies van consequenties
2.6 Beloningschema's
2.6.1 Continue beloningschema's
2.6.2 Onderbroken belonen
2.7 Voorbeelden van beloningen
2.7.1 Sociaal belonen
2.7.2 Hoe sociale beloningen werken
2.7.3 Intrinsieke versus extrinsieke motivatie
2.7.4 Self justification
2.7.5 Hoe belonen we?
2.7.6 Belonen leren: Tp TP Pt P
2.7.7 Positief etiketteren
2.7.8 Twee voorbeelden van positief etiketteren
2.7.9 Uitdoving
2.7.10 Shaping (tussenstappen belonen om tot een einddoel te komen)
2.7.11 Straf
2.7.12 Modelling
2.8 Verbaal en regelgeleid gedrag
2.9 Complimenten tellen
2.10 Methode van gedragsmanagement: stapsgewijs gedragsverandering

3 Resultaten van gedragsmanagement
3.1 Overzicht van Andrasik
3.1.1 Resultaten van de methodische evaluatie
3.1.2 Resultaten van de interventies
3.1.3 Conclusies
3.2 Resultaten tussen 1978 en 1986
3.2.1 Resultaten van de methodische evaluatie
3.2.2 Resultaten van de studies
3.2.3 Conclusies
3.3 Overzicht van Stajkovic & Luthans
3.4 Verzuim
3.5 Veiligheid
3.5.1 Omgevingsbenaderingen
3.5.2 Gedragsbenadering
3.5.3 Adequate rapportage
3.5.4 Afhankelijke variabelen
3.5.5 De interventies en hun resultaten
3.5.6 Handhaving
3.5.7 Conclusies over het toepassen van gedragsmanagement voor het verbeteren van veiligheid
3.6 Verkoop
3.6.1 Resultaten en conclusies
3.7 Financiële prestatiebeloning
3.7.1 De meeteenheid
3.7.2 Tijdige consequenties
3.7.3 Nabijheid van de koppeling
3.7.4 Vermijden van verliezers
3.8 Beloningsschema's
3.9 Trainingsprogramma's
3.9.1 Trainingen in zelfmanagement
3.10 Conclusies

Deel II Gedragsmanagementprotocol en eerste Nederlandse resultaten

4 Protocol: gedragsmanagement in stappen
4.1 Specificeren
4.1.1 Beschrijf eerst alle relevante prestaties
4.1.2 Zorg dat de geselecteerde prestatie observeerbaar, betrouwbaar, beheersbaar en meetbaar is gemaakt
4.1.3 Kies een actieve prestatie
4.2 Meten
4.2.1 Het onderzoeksontwerp
4.2.1.1 AB-ontwerp
4.2.1.2 ABA-ontwerp
4.2.1.3 Multiple baseline ontwerp
4.2.2 Bepaal wie de gegevens verzamelt
4.2.3 Bepaal of zelfregistratie mogelijk is
4.3 Functionele (ABC-)Analyse
4.4 Feedback
4.4.1 Koppel de resultaten zowel per afdeling als individueel terug
4.4.2 Presenteer de feedback in een aantrekkelijke grafiek
4.4.3 Geef (negatieve) individuele feedback onder vier ogen
4.4.4 Geef de feedback zo snel mogelijk na de prestatie
4.4.5 Laat de feedback verzorgen door de leidinggevende in plaats van door een staffunctionaris
4.4.6 Geef positieve in plaats van aversieve feedback
4.4.7 Relateer de feedback aan een (sub)doel
4.4.8 Zorg dat de feedback een antecedent is voor beloning
4.4.9 Zorg dat de feedback eenvoudig te begrijpen is
4.5 Doelstellen
4.5.1 Zorg voor een nulmeting
4.5.2 Betrek de medewerkers bij het doelstellen
4.5.3 Splits een (voorlopig) einddoel op in subdoelen die net liggen boven het niveau van de nulmeting
4.6 Belonen
4.6.1 Betrek de medewerkers bij het bepalen van hun beloningen
4.6.2 Stel verschillende tastbare en sociale beloningen vast, zodat verzadiging wordt vermeden
4.6.3 Maak gebruik van een variabel beloningsschema om het gedrag in stand te houden
4.6.4 Directe beloningen zijn effectiever dan toekomstige beloningen
4.6.5 Zorg dat de beloning betrekking heeft op de belangrijkste resultaten en gedragingen die tijdens de specificatiefase zijn vastgesteld
4.6.6 Beloon nadat de prestatie is geleverd (vooraf is omkoping)
4.6.7 Geef de beloning volgens afspraak (anders manipulatie)
4.6.8 Koppel sociale beloningen aan een materiële beloning
4.6.9 Beloon en straf niet gelijktijdig
4.6.10 Beloon overvloedig
4.6.11 Beloon oprecht 7
4.6.12 Geef iedereen een kans om beloond te worden
4.6.13 Ga na of het belonen leidt tot het bereiken van de (sub)doelen
4.7 Conclusie

5 Invoeren van gedragsmanagement
5.1 Gedragsmanagementdoorlichting
5.1.1 Overzicht
5.1.2 Het beoordelen van de eerste component: het managen van prestaties
5.2 Gedragsmanagementtraining
5.2.1 Koppel gedragsverandering aan de missie van de organisatie
5.2.2 De deelnemers passen het geleerde direct toe
5.2.3 Laat de deelnemers de voortgang gezamenlijk bespreken
5.2.4 De deelnemers houden de collega's binnen de eigen organisatie op de hoogte van hun voortgang
5.2.5 Opzet
5.3 Ethische (voor)oordelen

6 Prelude op de casestudies: gedragsverandering bij een parkiet

7 Gedragsmanagement op de werkvloer
7.1 Specificeren
7.2 Meten
7.3 Analyseren
7.4 Feedback
7.5 Doelstellen
7.6 Belonen
7.7 Vasthouden en uitbreiden van de verandering
7.8 Conclusies

8 Verbeteren van onderhoud in een kunstmestfabriek 103
8.1 Specificeren 104
8.2 Analyseren 105
8.3 Doelstellen 107
8.4 Feedback 108
8.5 Belonen 108
8.6 Antecedentenplan 109
8.7 Resultaten 110
8.8 Conclusies 111

9 Gedragsmanagementdoorlichting bij een productiebedrijf
9.1 Methode
9.1.1 Managing Performance Doorlichting
9.1.2 Systemen en Processen Doorlichting
9.1.3 Gedragsmanagement-coëfficiënt
9.2 Bevindingen m.b.t. gedragsmanagement dimensies
9.2.1 Organisatie antecedenten
9.2.2 Specificeren & Afstemmen
9.2.3 Meten en het stellen van doelen
9.2.4 Feedback
9.2.5 Belonen
9.3 Bevindingen Systemen en Processen Doorlichting
9.3.1 Beloningssysteem
9.3.2 Planningssysteem
9.3.3 Kwaliteitssystemen
9.3.4 Informatie Technologie systemen
9.3.5 Budgetteringsproces
9.3.6 Proces van functioneringsgesprekken
9.3.7 Management Development beleid
9.3.8 Veiligheidsbeleid
9.3.9 Verkoopproces
9.3.10 Gedragsmanagement-coëfficiënt
9.4 Conclusies

Deel III Gedragsanalyse van complexe begrippen en cases

10 Gedragsanalyse van bedrijfskundige begrippen
10.1 Performance management
10.2 Doelstellen en feedback
10.3 Motivatie
10.4 Leiderschap
10.5 Macht
10.6 Cognitieve dissonantie theorie
10.7 Organisatiecultuur
10.8 Conclusies en vooruitblik

11 ABC-analyse van ethisch organisatiegedrag
11.1 Samenvatting
11.2 Inleiding
11.3 Omgaan met morele dilemma's
11.4 Hulpmiddelen voor het analyseren van morele dilemma's
11.4.1 Ontwikkelen van morele normen en waarden
11.4.2 Stakeholder-analyse
11.5 De ABC-analyse en ethisch gedrag
11.6 Invoeren van een ethische code
11.7 Conclusies

12 Verbale gedragsanalyse bij een multinational
12.1 Methode
12.2 Resultaten
12.2.1 Informatie voor jezelf houden
12.2.2 Zwem niet te lang tegen de stroom in, het loont niet om je nek uit te steken
12.2.3 Geen risico's nemen
12.2.4 Heren onder elkaar
12.2.5 Je verticaal, niet horizontaal laten zien
12.2.6 Conclusies
12.3 Conclusies

13 Gedragsverandering in de bouw
13.1 Geschiedenis
13.2 Politieke context
13.3 Kenmerken van de bouwcultuur
13.4 Mechanismen en technieken
13.5 Reflexen
13.6 Schuld en schaamte
13.7 Beste strategie: shaping van gedrag
13.8 Specificatie van de bouwcultuur
13.9 Conclusies

Bijlagen

Aanbevolen literatuur

Over de auteur

Register